Zoeken

Rijdend door het hoge noorden ontkomen we niet aan de Sámi-cultuur. Kleurrijke vlaggen wapperen in de wind en herinneren ons aan het oorspronkelijke volk dat hier al eeuwenlang thuis is. Het is de laatst overgebleven inheemse cultuur van Europa. Vaak wordt gedacht dat inheemse culturen verdwijnen door modernisering, maar niets is minder waar. Sámi en hun traditionele kleding In Lapland is de Sámi-cultuur nog altijd springlevend. Het hoeden van rendieren, de joik, leven met de seizoenen het maakt nog steeds deel uit van hun bestaan. En tegenwoordig beschikken ze zelfs over een eigen parlement. Sápmi De Samen leven in het uitgestrekte Sápmi-gebied, dat zich uitstrekt over Noorwegen, Zweden, Finland en een stukje van Rusland. Van oorsprong waren zij een nomadisch volk: in de zomer trokken ze met de rendieren de bergen in, in de winter zochten ze de beschutting van de bossen. Symbolen die gebruikt worden door het Sámi-volk Geschiedenis van onderdrukking De Sámi zijn lange tijd onderdrukt en gediscrimineerd door de overheid en de niet-Sámi bevolking. Onder beleid van assimilatie moesten ze zich aanpassen aan de heersende cultuur en mochten ze hun taal niet spreken. Hun geloof werd onderdrukt toen de staatskerk werd opgelegd en hun cultuur werd weggezet als ‘heidens’. Racistische theorieën verklaarden hen zelfs tot een zogenaamd inferieur ras; schedels en lichamen werden gemeten om dat te “bewijzen”. Het is een donkere bladzijde uit de Noord-Europese geschiedenis. (Filmtip: Sami Blood ) Bekijk onze video over Noord Zweden Excuus In Noorwegen werden er excuses aangeboden en werd het Sámi-parlement opgericht. De Sámi-cultuur beleeft momenteel een opleving met erkenning van hun cultuur en tradities, hoewel er nog steeds uitdagingen zijn, zoals conflicten over land en mijnbouw. Ons bezoek aan het Sámi Parlement in Kárášjohka Noorwegen Volk in beweging Vandaag de dag is de situatie veranderd. De Sámen zijn modern, gebruiken quads en sneeuwscooters om hun rendieren bijeen te drijven ook worden ze erkend door zowel het volk als de overheid. Toch is hun bestaan allesbehalve romantisch: het hoeden van rendieren is zwaar en vaak gevaarlijk werk. Vooral in het voorjaar, wanneer de rendieren bijeen gedreven moeten worden en de sneeuw begint te smelten gebeuren er regelmatig ernstige ongelukken. Een weetje dat misschien verrast: het is not done om een Sámi te vragen hoeveel rendieren hij bezit. Dat staat gelijk aan vragen hoeveel geld iemand op zijn bankrekening heeft. Ziel van de joik Een van de mooiste uitingen van de Sámi-cultuur is de joik. Deze manier van zingen gaat vaak zonder woorden, maar raakt rechtstreeks je ziel. Een joik kan emoties, mensen, dieren of de natuur bezingen in herhalende klanken en ritmes. Luister bijvoorbeeld eens naar dit bekende joik-lied, geschreven ter ere van een overleden vriend. Wij krijgen hier nog steeds kippenvel van. Van oorsprong werd er gejoikt zonder instrumenten, behalve de trommel van de sjamaan. Tijdens de kolonisatie werden veel sjamanen vermoord en hun trommels vernietigd. Slechts enkele exemplaren zijn nog te zien in musea. Hoewel er nog altijd sjamanen bestaan, praktiseren zij vaak niet in het openbaar de angst van vroeger zit diep. Bij de souvenierswinkel Sjamanisme en heilige plekken Het sjamanisme leeft echter voort. Zo vertelde een Sámi-vrouw ons dat ze als baby ontroostbaar huilde, totdat haar moeder de hulp van een sjamaan inriep. Deze voorspelde dat het meisje 24 uur onafgebroken zou slapen waarna het huilen zou ophouden en zo geschiedde. Stenen cirkels op een heilige offerberg Heilige rotsen Door heel Sápmi zijn heilige plekken te vinden. Rotsen en bergen waar men om hulp vraagt of offers brengt. Rondom zo’n berg zie je vaak nog attributen liggen: kristallen, briefjes of andere voorwerpen. Volgens de Samen dragen de rotsen een eeuwenoude wijsheid in zich; ze waren er al lang vóór de mensen en zullen er ook nog zijn wanneer wij allang verdwenen zijn. Ook stenencirkels, die je in het landschap tegenkomt, zijn vaak oude offerplekken. "To joik someone is not to sing about them, but to let their spirit live in the sound." Maar pas op: maak de geesten niet boos. Toen bij de werkzaamheden aan de Noordkaap-tunnel een heilige rots werd opgeblazen, waarschuwde een Sámi-rendierhouder op voorhand dat dit ongeluk zou brengen. Kort daarna volgden lawines, ongelukken en branden. Uiteindelijk legde de aannemer, op advies van de Samen, bloemen bij een nabijgelegen heilige rots om vergeving te vragen. Lees hier het Noorse artikel . Symboliek van de vlag Wie het hoge noorden binnenrijdt, kan er niet omheen: de Sámi-vlag wappert trots aan huizen en openbare gebouwen. De vlag weerspiegelt de kleuren van de traditionele klederdracht (gákti) en bevat een cirkel die zon en maan symboliseert, afkomstig van de oude sjamanistische trommels. Rood  → vuur Blauw  → water Groen  → natuur Geel  → zonlicht Cirkel  → zon en maan Typische Sámi armbanden Samen of Inuit? Soms worden de Samen verward met andere inheemse volkeren, zoals de Inuit. Er zijn overeenkomsten, maar ook duidelijke verschillen. De Inuit leven in Groenland, Canada en Alaska en leefden traditioneel van visserij en jacht op zeezoogdieren. Met de iglo als iconisch symbool. De Samen daarentegen zijn verbonden met rendierhouderij in Noord-Scandinavië en Rusland. Zij leefden voornamelijk in tenten (lavvu). Spiegel voor onszelf De Sámi-cultuur wordt soms nog steeds omschreven als primitief, een etiket dat vaker aan inheemse culturen wordt gehangen. Maar wie goed kijkt, ziet iets anders. Waar het Westen zich vaak richt op technologie en economische groei, leven de Sámen in balans met natuur, gemeenschap en spiritualiteit. Zij nemen niet meer van de natuur dan nodig is, vervuilen lucht en bodem niet en dragen een diepe ecologische kennis met zich mee. En dan rijst de vraag: wat is er werkelijk primitief: een cultuur die leeft in harmonie met de aarde, of een cultuur die haar uitput? Misschien is de Sámi-cultuur wel een spiegel waarin wij onszelf mogen herkennen. Eerdere video's van Globus 2 waar de Samen in voorkomen: In deze video bezochten we een souvenierswinkel van een echte Sámi In deze video maakten we een wandeling naar een Sami offerberg In deze video zien we een Sami-offercirkel Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

We rijden verder richting de Noordkaap met onze Globus 2 . Hier, boven de boomgrens, is een wereld waar het landschap zichzelf terugbrengt tot de essentie. Geen hoge bomen, geen weelderige bossen, alleen wind, steen, mos en gras. We rijden over kale vlaktes. Fjell, noemen ze het in Noorwegen of fjäll in Zweden. Het betekent simpelweg hoogvlakte, boven de boomgrens. Geen bomen meer alleen maar berkenstruiken die laag bij de grond blijven, alsof ze buigen voor de harde wind en de sneeuw in de winter. Het landschap in het noorden van Noorwegen Toendra of steppe? De kale vlakte onder onze wielen lijkt op andere uitgestrekte plekken die we al zagen. En toch is elke vorm anders. Is dit nu een toendra of een steppe? Toendra’s Toendra's bevinden zich aan de randen van de wereld. In Alaska, Siberië, Groenland en Noord-Scandinavië. De grond is er altijd koud. Zelfs in de zomer smelt alleen een dun bovenlaagje: de ‘actieve laag’. Daaronder ligt permafrost , bevroren aarde die soms honderden meters diep reikt. Hier groeien geen bomen. Alleen mossen, dwergstruiken en wat taaie kruiden. De bodem tekent zichzelf met polygonen geometrische vormen gevormd door het eeuwige bevriezen en ontdooien. Steppen   Steppen daarentegen ademen droogte. Grasvlaktes zonder bomen, maar niet vanwege vorst – vanwege gebrek aan regen. Je vindt ze in Mongolië, Kazachstan, de Oekraïense vlakten, maar ook in delen van Noord-Amerika. De wind ruist er door wuivend gras. Soms groeit er een struikje, maar bomen zijn schaars. Twee werelden zonder bomen en toch zo verschillend. Toendra: koud en nat. Steppe: droog en gematigd. Senja, vanaf de top van Husjellet Fjell Het is wonderlijk hoe landschappen eigen woorden hebben. Woorden die niet goed te vertalen zijn, omdat ze een gevoel dragen, een herinnering van een volk. Fjell of vidda zijn dit soort woorden. Het duidt op kale bergruggen en hoogvlakten boven de naaldbosgrens in Scandinavië. Geen toendra, geen steppe, maar iets ertussenin. Ruiger misschien, grilliger. Met z'n tweeën Terwijl buiten de wereld leeg en wijds is, leven wij met z’n tweeën op een paar vierkante meter. Dat is soms zoeken naar ruimte in jezelf en naar stilte in elkaar. In zo’n kleine woonruimte is er geen ontsnappen aan elkaars ritmes, woorden en stemmingen. Maar juist doordat alles zo dichtbij komt, worden we uitgenodigd om eerlijk te zijn en in verbinding te blijven. Om te benoemen wat wringt, maar ook om te koesteren wat klopt. De ander wordt je grootste spiegel, niet altijd makkelijk wel verhelderend. Net als het landschap vraagt het samenleven in Globus 2 om terug te gaan naar de kern: wat heb je écht nodig? Wat laat je los? Wat blijft? "Rust ontstaat niet door ruimte om je heen, maar door ruimte in jezelf." Dankbaar Misschien is het de stilte of de uitgestrektheid, maar deze omgeving maakt me sentimenteel. Alsof de kou en leegte iets aanraken wat ik in het volle leven vaak vergeet. Hier, waar bijna niets groeit, voel ik juist meer. Meer dankbaarheid, meer verwondering, meer verbinding met wat écht telt. En misschien is dat wat deze landschappen ons geven: geen antwoorden, maar ruimte om stil te staan bij waar we anders zo snel aan voorbijlopen. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Wie ons al een tijdje volgt weet dat we nog steeds in een proces zitten van onthaasten. Inmiddels zijn we straks een jaar onderweg en nog hebben we dat onrustige gevoel van steeds maar verder te moeten in ons systeem. Of is er nu toch iets aan het veranderen? Rendieren in Lapland Met onze Globus 2 doorkruisen we het uiterste noorden van Europa. Er hangt een zachtheid in de lucht. De dagen zijn lang, de stilte dieper. Alsof de natuur ons uitnodigt om te vertragen. Stilstaan is geen stilstand We zijn al lange tijd op zoek naar vertraging. Niet alleen in kilometers per uur, maar in ons hele zijn. Minder moeten en meer voelen. Maar het lukte ons nog niet. Er was altijd de verleiding of drang om toch weer verder te gaan. Alsof we zelf nog moesten wennen aan het idee dat rust niet lui is en stilstaan geen stilstand betekent. En nu, hier in het Varangergebied in het hoge noorden van Lapland, lijkt het alsof het een klein beetje lukt. Dit ruige, stille landschap tegen de ijskoude Barentszzee aan met de eindeloze toendra's fluistert: blijf nog even. Ritme wordt bepaald door de seizoenen We bevinden ons in Sámi gebied. Niet iets uit het verleden, maar een levende cultuur. Hier, in het noorden van Lapland, worden de rendieren nog altijd uitsluitend gehoed door de Sámi bevolking, die met diepe verbondenheid en respect met de natuur leeft. Hun ritme wordt bepaald door de seizoenen. Het herinnert aan iets ouds en essentieels. Iets dat wij deels zijn kwijtgeraakt, maar wat hier nog voelbaar is. tragen om niet langer slaaf te zijn van de tijd, maar te zijn in het moment. Wat gebeurt er als we het gaspedaal even loslaten? Als we niet proberen zoveel mogelijk plekken ‘af te vinken’, maar enkele plekken écht binnen te laten komen? Eindelijk weer de rust en tijd nemen om te fotograferen. Om de drone de lucht in te gooien en het landschap vanuit een ander perspectief vast te leggen. We schrijven ook geen wekelijkse blogs meer. Niet omdat we niets te vertellen hebben, maar omdat we niet willen schrijven vanuit moeten, maar vanuit zin. Vanuit inspiratie. Vanuit rust. Ook dat is vertragen. Het stemmetje dat zegt En ja, regelmatig voelen we de onrust weer. Het stemmetje dat zegt: “Jullie zouden nu al veel verder kunnen zijn.” Maar verder wáár naartoe? Naar welk eindpunt haasten we ons eigenlijk? En wat als we al op de juiste plek zijn? "Zoals de rendieren de seizoenen volgen zonder haast, zo vindt de ziel haar weg in het ritme van de stilte." In een wereld die draait op snelheid en efficiency, is vertragen bijna een daad van verzet. Een keuze voor kwaliteit boven kwantiteit. Voor adem boven scrollen. Voor 'zijn' boven doen. Langzaam wennen we aan het vertraagde ritme van onze reis. Van dagen zonder plan. Steeds dichter bij onszelf Misschien is dat wel de grootste rijkdom van deze manier van leven: dat we leren om met minder te leven, maar meer te zijn. Dat we, door te vertragen, steeds dichter bij onszelf komen. Bij de natuur, waar haast geen plaats heeft. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Als je in een camper gaat wonen en huis en haard achter je laat betekent dat behoorlijk ontspullen. Een zolder en schuur vol zaken waar ik afscheid van moest nemen. Alleen de meest essentiële spullen konden mee de bus in. Kleding, keukengerei, beddengoed dat spreekt voor zich, maar welke zaken heb je thuis niet nodig en zijn voor ons onmisbaar in Globus 2 ? Rendieren in Fins Lapland Ik kan me nog goed herinneren dat ik afscheid moest nemen van bijna al mijn spullen. Ik wilde tenslotte in een busje van acht vierkante meter gaan wonen. De meeste zaken gingen zonder enige moeite naar de kinderen, de kringloop, Marktplaats of gewoon de kliko in. Er waren ook spullen waar ik veel meer moeite mee had. Souveniers of wat dacht je van de verzameling stenen die ik bij elkaar had gespaard. In elk land waar ik kwam nam ik een steentje mee en ik had inmiddels een behoorlijke verzameling. Afscheid Met die 'lastige' spullen heb ik een ritueel gedaan. Ik ben rustig gaan zitten met het item in mijn hand. Heb de herinnering opgehaald, waar heb ik dit ding vandaan, wie waren daarbij, wat voor weer was het, wat rook ik enz enz. Dan de volgende stap: welk gevoel komt daarbij naar boven? Kan ik dat echt goed voelen en waar voel ik dat? Om tenslotte dit gevoel binnen te laten komen in mijn hart. Daarmee was de essentie verplaatst van de materie naar mijn hart en kon ik makkelijk afscheid nemen van het voorwerp. Dit klinkt misschien allemaal een beetje zweverig, maar het hielp mij echt om zo afstand te doen van al mijn bezittingen. Nieuwe spullen En dan ben je helemaal ontspuld en dan schaf je weer allemaal nieuwe dingen aan die je in een huis nooit nodig hebt gehad, maar voor ons in Globus 2 onmisbaar zijn. Hieronder de tien items, in willekeurige volgorde, die voor ons echt essentieel zijn gebleken. Omnia oven In Globus 2 hebben we geen oven. Geen pizza's, geen taart, geen ovenschotels dus.... Mis! We hebben een Omnia oven . Een soort tulband die je gewoon op het gas zet en functioneert als een oven. Zo maakt Kelly de heerlijkste ovenschotels, taarten, broodjes enz. De Omnia gebruiken we echt wekelijks! Thermacell muggen verjager Ga je naar Scandinavië, dan ga je naar muggengebied. Zeker Finland en Zweden zijn soms bar en boos. Bossen en meren (stilstaand water) zijn het ideale habitat voor onze kleine steek vriendjes. En laat ik nou nooit van die muggenbulten af kunnen blijven! We hebben natuurlijk van alles geprobeerd van spray's, oliën, spiralen enz enz. Maar Thermacell is het enige dat bij ons echt heel goed werkt. Wanneer we dit apparaat in de opening van de schuifdeur leggen, dan komt er geen mug (of knotje) binnen. Thermacell is er in verschillende uitvoeringen en het werkt op kleine gifcapsules die je er aan de onderkant inschuift. Daarnaast heeft het een geursponsje dat een geur afgeeft welke voor ons niet te ruiken is. Hij beschermt tot 20m2. We hebben hem ook tijdens het lopen geprobeerd, maar dat werkt helaas minder goed. Ook de locals zweren hierbij! Jumpstarter Zeker toen ik nog werkte en langere tijd op dezelfde camping stond gebeurde het nog weleens dat de accu leeg was en ik Globus 2 niet kon starten. De jumbstarter heeft mij al diverse keren gered waardoor ik binnen 5 minuten weer op weg was. Let erop dat je er één koopt die zwaar genoeg is voor jouw auto. Skotti BBQ Iedereen weet dat het in een camper allemaal draait om ruimte en gewicht. Een BBQ meenemen was voor ons dan ook simpelweg niet mogelijk. Tot we de Skotti BBQ ontdekte. Dit simpele 'bouwpakket' is zo plat dat hij in een klein tasje past. In elkaar gezet is het een behoorlijke gas BBQ. Wij gebruiken de Skotti geregeld, we vinden het zalig om bij mooi weer buiten te BBQ-en en te genieten van het mooie weer. Kruimeldief De hoeveelheid schoonmaakwerk in een bussie van 8 m² valt reuze mee en kost niet heel veel tijd. Aan de andere kant moet er elke dag geveegd worden. We hebben natuurlijk geen hal waar je binnen komt. Al het straatvuil onder je schoenen ligt dus gelijk in huis. Kelly doet dit trouw elke dag met ons stoffer en blik. We missen hier echter een goede kruimeldief die ook in de hoekjes en gaatjes kan komen. Dus wie een goede tip heeft voor de ideale camper stofzuiger/kruimeldief laat het ons weten! Kijk onze video Dwars door Finland Oprijblokken Ook deze hebben we nooit nodig gehad toen ik nog in een eengezinswoning woonde om lekker waterpas te kunnen slapen :-) Aangezien wij zo veel mogelijk off-grid kamperen betekent dat ook dat de ondergrond bijna nooit mooi vlak is. Nu vinden we dat niet zo'n probleem als we maar met ons hoofd naar boven slapen. Toch worden de oprijblokken geregeld tevoorschijn gehaald, zodat we toch op dat ene mooie plekje kunnen staan en ook nog eens goed kunnen slapen. Waterpas Aansluitend op het vorige item is natuurlijk ook een waterpas dan onontbeerlijk. Al eerder schreef ik dat wij inmiddels een E-Trailer systeem in Globus 2 hebben gebouwd, waardoor we met één klik kunnen zien hoe waterpas we precies staan. Dit is echt zo enorm makkelijk. Starlink Ik vind het bijna beschamend om toe te geven, maar internet connectie is ook voor ons, als nomaden, bijna een eerste levensbehoefte. Zeker natuurlijk ook voor het schrijven van onze blogs en het uploaden van onze YouTube video's . Voordat we video's maakten konden we nog goed uit te voeten met de Odido abonementen die we in Nederland hadden afgesloten. Totaal hadden we 150 Gb per maand beschikbaar. Nu is dat echter zeker niet genoeg en is onze Starlink echt een uitkomst. Altijd en overal onbeperkt internet. Nou ja overal.... we moeten Globus 2 natuurlijk niet teveel onder de bomen parkeren. In een land als Finland is dat soms best een uitdaging. E-reader Iets dat we momenteel ook niet hebben, maar wat we misschien wel moeten gaan aanschaffen is een fijne E-Reader. We zijn beide dol op lezen en doen dat ook het liefste in een echt fysiek boek. Daar zijn we maar moeilijk van af te krijgen. Een boek moet je kunnen vast houden, kunnen ruiken. Maar eerlijk is eerlijk in een camper met beperkte ruimte is een stapel boeken gewoon super onhandig. Dus ook hier, welke E-Reader kan jij aanbevelen? OBD2 diagnose scanner We hebben ook een OBD2 diagnose scanner bij ons. Wanneer er bij Globus2 een dashboard lampje gaat branden dan kunnen we met dit goedkope apparaatje alle gegevens uitlezen en eventueel resetten. Echt enorm handig. Zo'n scanner werkt op alle auto's die na 2004 zijn geproduceerd. "Essentials aren’t just things you carry; they’re what carry you to new horizons" Standaard camper uitrusting Natuurlijk kunnen we een eindeloze lijst maken met zaken die we gebruiken. De zonnepanelen, de huishoudaccu en de dieselkachel geven ons de mogelijkheid om dagen lang off-grid te kunnen staan. Maar deze horen een beetje bij de standaard camper uitrusting. Ook zouden we een hele lijst met smartphone apps kunnen maken die we geregeld gebruiken. Dat is misschien iets voor een volgende blog. We zijn natuurlijk heel benieuwd welke items we nog aan deze bovenstaande lijst zouden kunnen toevoegen. Dus laat wat van je horen! Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Twee maanden door Marokko gereden en geen moment bang geweest dat er iets met Globus 2 zou gebeuren. In de grote toeristische steden van Spanje en op de grote parkeerplaatsen in Frankrijk is dat veilige gevoel snel verdwenen. Het vinden van een veilige plek om Globus 2 achter te laten valt lang niet altijd mee. De reviews in Park4Night over inbraken maken je vaak nog angstiger dan je al was. Op dat soort momenten moet je toch een beetje vertrouwen op de beveiliging die in de bus gebouwd zit. Is dit een veilige parkeerplaats om even boodschappen te doen? Beveiliging Deze week stond ik op de camping met onze tijdelijke buurman te praten. Hij vertelde dat vorig jaar in Italië zijn camper met alles erop en eraan gestolen is. Naast je camper zijn dan ook al je bezittingen in één klap weg en in ons geval ons hele huis. Daar sta je dan, wat moet je? Helemaal voorkomen kan je dit waarschijnlijk niet, maar ik ben blij dat we een aantal beveiligingen in Globus 2 hebben gebouwd. Dan loop je toch net even wat relaxter door een grote stad of tijdens een verre hike. "Safety doesn't happen by accident" Inbraak Wat we in de afgelopen 6 maanden al geregeld gezien hebben, is dat er bij campers wordt ingebroken door een grote ruk aan de meestal plastic raampjes. Wij hebben begin dit jaar de E-Switch op onze ramen en het dakluik geplaatst. Zodra een raam of dakluik open wordt gebroken krijg ik direct een melding op mijn telefoon en kan ik actie ondernemen. Je bent er dus echt heel snel bij als er ingebroken wordt. Een handige extra functionaliteit van deze E-Switch is dat wanneer je voor vertrek bijvoorbeeld het dakluik vergeet dicht te doen, je ook een waarschuwing krijgt wanneer je gaat rijden. Dit werkt zo goed dat we ook een E-Switch  hebben geplaatst op het kastdeurtje van de bovenkastjes. Deze vergaten we nog wel eens goed te sluiten voor het rijden. Als ze toch binnen zijn gekomen De tweede beveiliging die we hebben ingebouwd is voor wanneer de dieven toch binnen zijn komen. Een bewegingssensor, de E-Movement , die met dubbelzijdige tape aan het plafond bevestigd zit. Ook deze is van de firma E-Trailer en werkt met dezelfde app en geeft dus ook een melding zodra er beweging wordt gedetecteerd. Het is een klein draadloos kastje dat dus eenvoudig te installeren is. Ik hou van draadloze apparatuur. Het trekken van draden is nou eenmaal niet zo eenvoudig wanneer de camper al helemaal gereed is. Camper gestolen Dan je ergste nachtmerrie, ze zijn niet alleen binnen gekomen, maar ze hebben de hele camper gestolen. Je hele hebben en houwen is verdwenen. Wat nu? Ik moet er echt niet aan denken dat ons dit ooit gaat overkomen. Wanneer dat toch gebeurt dan gaat de derde laag van beveiliging in werking. De twee eerder genoemde modules maken verbinding met de E-Trailer basismodule Plus . In deze basismodule Plus zit standaard al een gps ingebouwd. Nu kan je op je telefoon middels E-Track&Trace altijd zien waar je camper zich bevindt. Je moet hiervoor wel een abonnement afsluiten, zodat de E-Trailer modules in verbinding blijven met het internet. Alarmcentrale Om de beveiliging helemaal compleet te maken kan je nog een recovery abonnement afsluiten, waardoor je E-Trailer systeem verbonden is met de NVD-beveiligingsgroep. Wordt de camper gestolen dan gaat er met één druk op de knop een melding naar deze centrale inclusief de exacte locatie van de camper. Zij nemen dan direct actie en is de kans dat we onze Globus 2 ooit terugzien een stuk groter. Dit werkt in een heel groot deel van de wereld ! Een leuke bijkomstigheid is dat wanneer je een camperverzekering bij Aveco hebt je tot 31 dec 2025 een cashback korting van 50% op het eerste jaar van je Recovery- abonnementskosten kan krijgen. Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Toekomstige ontwikkelingen Je leest het goed, ik ben zeer te spreken over de spullen die het bedrijf E-Trailer maakt. Het jonge bedrijf, dat opgezet is door twee studenten van de TU in Delft, blijft zich constant innoveren en ze komen bijna jaarlijks met nieuwe modules op de markt. Zo wordt het systeem steeds completer. En alles is draadloos en binnen één app te bedienen. Ik heb gehoord dat er aan het einde van dit jaar ook weer nieuwe functionaliteiten aan het systeem toegevoegd gaan worden. Ik kan niet wachten om dat te gaan zien. Module Prijs De hele beveiligingsset  compleet € 590,- Abonnement op E-Trailer (bij een duur van 1 jaar) € 100,- p.j. Meerprijs abonnement op E-Trailer Recovery-abonnement € 60,- p.j. Verantwoording Wanneer je deze blog leest denk je misschien wat een reclame, maar we hebben van E-trailer geen financiële vergoeding gekregen voor deze blog. Wel hebben we de besproken modules van E-trailer gekregen om ze te testen. Ze stellen geen eisen aan de inhoud van deze blog en we zijn dus geheel vrij om onze echte eigen objectieve ervaring te verwoorden. Het mag duidelijk zijn dat ik heel enthousiast ben. je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Tijdens ons verblijf in Estland zijn we op ‘jacht’ geweest naar bruine beren. Niet met geweren natuurlijk, maar met de camera in de aanslag. In de hoop een glimp op te vangen van deze indrukwekkende dieren in hun natuurlijke habitat. En met succes! Spannend? Absoluut. Bang? Nee, eigenlijk niet. Net zo spannend als toen we, geheel legaal, een stukje door Rusland reden, zonder visum of enige paspoortcontrole. Veel mensen vragen ons: “Zijn jullie nooit bang?” Beren zoeken, rijden langs diepe afgronden en de Russische grens oversteken… Op berenjacht in Estland Het antwoord is: bijna nooit. Toch knijp ik hem natuurlijk ook wel eens. Zoals die ene keer in Portugal, op een steile, modderige haarspeldbocht. Globus 2 weigerde verder omhoog te klimmen en we gleden steeds dichter naar het ravijn. Of in de Hoge Atlas van Marokko, waar we op een smalle zandweg reden, rechts een rotswand, links een eindeloze afgrond. Dát zijn momenten waarop ik de angst voel. Maar de meeste spanning voel ik als we Globus 2 moeten achterlaten in een drukke stad. Want als Globus 2 verdwijnt, zijn we niet alleen ons vervoersmiddel kwijt, maar ook ons huis, ons thuis. Wie heeft angst binnengelaten? Angst is een natuurlijke emotie. Het waarschuwt ons voor gevaar, helpt ons alert te blijven. Zijn we echter niet een beetje té bang geworden? Bang voor dieren, voor onbekende plekken, voor elkaar. Niet omdat die angst reëel is, maar omdat we zo ver verwijderd zijn geraakt van de natuur en van onszelf. Als kind kende ik die angst niet. Wie heeft hem dan binnengelaten? En waarom laten we hem zo vaak het roer overnemen? Bruine beer, Estland Rampscenario’s Onze maatschappij is ingericht op controle en beveiliging, letterlijk en figuurlijk. Angst regeert. Van waarschuwingsborden en hekken tot de NAVO die dagelijks rampscenario’s schetst. Als we deze angst zelf binnenlaten, kunnen we dan ook niet besluiten hem weer naar buiten te zetten? "Angst klopte op de deur. Vertrouwen deed open. Niemand stond daar." Grenzen en prikkeldraad Tijdens deze reis reden we een stukje door Rusland. Geen grenscontrole, geen paspoortcheck, gewoon een stukje weg tussen twee landen. Toch staan er hoge hekken, afschrikwekkend versierd met prikkeldraad. Niet door de Russen neergezet, maar door ‘ons’. Zijn we dan zo bang dat iemand onze kant op komt? Als er ooit tanks komen, houden die hekken ze echt niet tegen toch? Klik op de video om hem te bekijken St. Petersburg Het is bizar, als je erover nadenkt. Waarom mogen we als mensen niet gewoon vrij over deze aarde bewegen? Wie bepaalt dat een bepaald stuk grond van iemand is en dat je er niet mag komen tenzij je daar ‘toestemming’ voor hebt? We wilden graag via St. Petersburg naar Finland reizen. In plaats daarvan kozen we voor de ‘veilige’ overtocht van Tallinn naar Helsinki. Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Angst of Liefde? In de cursus die ik momenteel volg leer ik iets eenvoudigs, maar krachtigs: er zijn maar twee basistoestanden van de mens: Angst en Liefde. Alle andere emoties komen daaruit voort. Boosheid, verdriet en afschuw komen voort uit Angst. Vreugde, verbondenheid en verwondering uit Liefde. En misschien… is Angst niet eigenlijk gewoon een schreeuw om Liefde? Alexander Nevski-kathedraal, Tallinn Liefde En dan stel ik mezelf de vraag: wat als we vaker zouden kiezen voor Liefde? Voor vertrouwen, openheid, verbinding met elkaar, met de natuur, met onszelf? Wat als we ons niet laten leiden door het donkerste scenario, maar juist door het mooiste? Misschien zouden we dan, net als de beren in Estland, weer een stukje dichter bij onze oorsprong leven. Onbevreesd, vrij en verbonden. Want uiteindelijk is dat waar reizen ons steeds weer aan herinnert: dat de wereld niet van ‘ons’ is maar dat wij van haar zijn. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Na Litouwen zijn we in Letland aangekomen. Voor ons voelde dat gelijk heel anders. Maar wat maakt dat het dan zo anders voelt? Op voorhand hadden we gedacht dat de drie Baltische landen wel zo'n beetje hetzelfde zouden zijn. Niets is minder waar dus, wat ons betreft. We bezoeken de breedste waterval van Europa en in deze blog de problemen die we hebben gehad met Globus 2 . Holy Trinity Church, Riga Problemen Om maar met de problemen te beginnen. Je zou kunnen denken dat alles van een leien dakje gaat bij ons. Met onze mooie foto's, video's en stralende blikken, maar niet alles gaat alleen maar goed. Dat hoort ook bij het reizen op wielen. Zo hebben we in Polen onze remblokken moeten laten vervangen. Bij het remmen piepten deze enorm en wat bleek de 'clipjes' waren verkeerd gemonteerd. En toen de remblokken wat dunner werden, raakten de clipjes de remschrijven wat het gepiep verklaarde. Zonnepanelen Ook heeft de Victron elektrische installatie een dag in storing gestaan. Er was Iets met de zonnepanelen waardoor de installatie elke 5 minuten bleef herstarten. Contact gehad met de leverancier die hem op afstand kon uitlezen. Helaas kon hij niets bijzonders vinden. We hebben de zonnepanelen toen afgedekt met een groot zeil en de volgende dag was het probleem gelukkig verdwenen. AdBlue en grijswatertankkraan Ook gaf Globus 2 een melding dat er iets met de AdBlue installatie aan de hand was. Er kon nog 1.000 km gereden worden en dan was het klaar. Opnieuw naar de garage dus. Ook werkten de electro magneten van de keukenkastjes op een bepaald moment niet meer. Dat heb ik gelukkig makkelijk zelf op kunnen lossen. Tot slot heeft een steen (van de zandwegen hier) de kraan van de vuilwatertank beschadigd. Deze moet z.s.m vervangen worden. Gelukkig kan ik dat ook zelf fixen. "Sommige problemen krijg je, maar de meeste problemen maak jezelf." Breedste waterval In Noord-West Letland ligt de breedste waterval van Europa. Het is de Ventas rumba van 249 meter breed en is te vinden bij het dorpje Kuldīga. Een verrassend leuk dorpje om even te bezichtigen trouwens. De rivier was extra spectaculair, omdat we precies op het juiste moment aanwezig waren. Hier kun je in het voorjaar de blauwneus vissen stroomopwaarts zien springen, omdat hun instinct ze terugstuurt naar de plek waar ze zijn geboren. Ze zullen hier paaien om vervolgens ter plekke sterven. Ik heb me in ieder geval een aantal uren vermaakt met fotograferen. Wij vinden trouwens de mooiste plekjes met behulp van Reisgids Baltische staten die hier  te verkrijgen is. Gevoel Letland riep bij ons echt een ander gevoel op dan Litouwen. Wat hadden dat beide en vrijwel direct toen we het land inreden. Terwijl we op voorhand eigenlijk gedacht hadden dat de drie landen een beetje hetzelfde zouden zijn. Waar komt zo'n gevoel nu precies vandaan? Is het het landschap dat veranderde van voornamelijk weilanden naar meer bossen? Of de mensen die er misschien iets westerser uitzagen? Of is het 'gewoon' de energie die in een land hangt? Van locals hoorden we dat Litouwen erg gericht is op Polen, Estland op Finland en dat Letland meer internationaal georiënteerd is. Dit denken we te kunnen merken. Wanneer we een overnachtingsplekje zoeken en het voelt niet goed dan rijden we verder en zoeken we iets anders. Kunnen we dat duiden? Nee niet echt, het is een gevoel. We horen echter van heel veel camperaars dat ze zo op hun gevoel varen bij het vinden van een overnachtingsplek. Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Verklaring We zijn ook altijd zo geneigd overal maar een verklaring voor te vinden. Maar gevoel is nu eenmaal niet altijd te verklaren. Het is intuïtie of misschien gewoon iets wat je ziel opvangt, zonder dat je hoofd het al begrijpt. En misschien hoeft dat ook niet. Reizen leert ons namelijk niet alleen over andere landen, maar ook over onszelf. Over vertrouwen, loslaten en luisteren naar dat stille stemmetje vanbinnen dat ons zegt: “Hier is goed,” of juist, “Rijd nog even door.” Dus of je nu onderweg bent op vier wielen of gewoon door het leven reist: durf te voelen, durf te volgen. Niet alles hoeft kloppend of logisch te zijn. Soms is het genoeg dat het goed voelt. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Polen hebben we inmiddels verlaten en we zijn in Litouwen aangekomen. Ook hier geen enkele grenscontrole dankzij het Schengenverdrag. Zelfs een grensbord met vrolijke EU sterren erop ontbreekt. Gediminatoten in Vilnius Menselijke keten Baltische landen Reizend door Litouwen merken we dat vrijheid en onafhankelijkheid niet altijd met geweld zijn verdedigd. Soms is een moedig collectief verzet voldoende. Een indrukkend voorbeeld van vreedzaam verzet vond plaats op 28 augustus 1989. Twee miljoen mensen vormden een keten tussen de hoofdsteden Talinn (Estland) - Riga (Letland) en Vilnius (Litouwen). De menselijke keten van ruim 600 kilometer was een protest tegen de toenmalige Sovjetbezetting. Niet lang daarna verklaarde Litouwen zich onafhankelijk. Dat werd uiteindelijk op 6 sept 1991 door de Sovjet-Unie erkend. Heuvel der Kruisen Een ander mooi voorbeeld van vreedzaam verzet is de Heuvel der Kruisen . Op een glooiende heuvel, in Noord-Litouwen, staan duizenden en duizenden kruisen. Van simpele houten kruisjes tot kruisen met gigantische afmetingen. Ieder kruis met z'n eigen verhaal. De Heuvel der Kruisen ontstond in de 19e eeuw als herdenkingsplaats voor overleden opstandelingen. Tijdens de Sovjetbezetting werd hij herhaaldelijk verwoest, maar telkens herbouwd door lokale gelovigen. Vandaag symboliseert de heuvel Litouwse veerkracht, katholiek geloof en vreedzaam verzet. De duizenden kruisen maken het een belangrijk bedevaartsoord en cultureel erfgoed. "Vrede begint niet buiten ons, maar in onszelf" Vreedzaam camperleven Ons reizen zonder eindtijd verloopt over het algemeen ook zeer vreedzaam. We hebben geen last van burenruzies of irritante collega’s en hebben doorgaans leuke interessante gesprekken met medereizigers of met de lokale bevolking. Globus 2 aan de Memel Vrede komt van binnen Wat we steeds meer voelen, is dat echte vrede van binnen komt. Niet uit het oplossen van conflicten of het streven naar wereldvrede, maar uit rust in onszelf. Als we in balans zijn, kijken we milder naar de wereld om ons heen. Het camperleven helpt ons daarbij. De eenvoud, de stilte, de vrijheid – het nodigt uit om terug te keren naar de kern. Ver weg van de drukte vinden we ruimte om gewoon te zijn . Juist daar, onderweg in de natuur, ervaren we het het sterkst: vrede begint niet buiten ons, maar in onszelf. Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Pauzeknop Misschien makkelijk praten als je in een kleine bubbel zit. In het vreedzame camperleven hoeven we met niemand rekening te houden en kennen we geen deadlines. Dit eenvoudige leven maakt ruimte voor rust in je hoofd. Alhoewel wij af en toe wel moeite hebben met het vinden van de pauzeknop, vertragen blijft onze grote uitdaging. Onze video over Litouwen EUROPAPA Het valt ons trouwens op dat de mensen hier, in tegenstelling tot bij ons, trots zijn op hun EU-lidmaatschap. In alle grote steden wappert de Europese vlag. Tegelijkertijd zien we ook veel borden staan met "mede mogelijk gemaakt door de EU". Wegen, stadsparken, monumenten allemaal opgeknapt met Europese fondsen. Niet echt verwonderlijk dat ze hier extra blij zijn met de Europese Unie. Of doen ze hier gewoon veel beter aan EU marketing? Slechte wegen Niet alle wegen zijn al met EU geld aangepakt... Wat een drama zeg! De snelwegen zijn over het algemeen prima, maar de provinciale wegen zijn veelal zeer slecht. Het slechte wegdek wordt niet opnieuw geasfalteerd, nee er wordt slechts “pleisterwerk” verricht op de mindere stukken. Zo krijg je een lappendeken van stukjes asfalt en gaten. Niet echt lekker ontspannen rijden. Maar hé, het is zoals het is, zonder gevecht tegen de realiteit ervaar je meer vrede. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Twee maanden in Nederland verblijven voelt voor ons als een eeuwigheid. Natuurlijk is het heerlijk om familie en vrienden weer in levenden lijve te zien en alle klusjes aan Globus 2 op ons gemak te kunnen uitvoeren, maar het kriebelt ook alweer. We willen opnieuw vertrekken, maar waar naartoe? Olie verversen Globus 2 Geen verrassing Onze bestemming zal voor veel mensen geen verrassing zijn. We gaan 'eindelijk' weer naar ons geliefde Scandinavië. Eigenlijk hadden we daar al eerder heen gewild, maar de wintermaanden vonden we niet zo geschikt om het "reizen zonder eindtijd" avontuur mee te beginnen. Met de zomermaanden in aantocht gaan we daar eens uitgebreid de tijd voor nemen. Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Baltische staten Het plan is echter niet om de snelste route richting Noorwegen te pakken. Nu we veel meer tijd tot onze beschikking hebben willen we de route via Polen, de Baltische staten en Finland nemen. Deze landen zijn, voor ons, zo onbekend. Wie gaat er nou naar Letland op vakantie? Hoe ziet de natuur er daar uit? Hoe zijn de mensen? Deze route staat al heel lang op mijn wensenlijstje, maar was altijd simpelweg te ver rijden voor drie a vier weken vakantie. Zeker Polen heeft niet het allerbeste imago, maar we weten uit ervaring dat een imago en de werkelijkheid nogal eens uit elkaar liggen. Zes maanden onderweg Na twee keer drie maanden onderweg geweest te zijn durven we het nu aan om wat langer van huis te zijn. We trekken voor deze reis zes maanden uit. Hierdoor hebben we niet alleen tijd om de Baltische staten te ontdekken, maar nemen we ook echt de tijd voor het noorden van Scandinavië. Daar blijven tot we het Noorderlicht gezien hebben? Globus 2 is in ieder geval de afgelopen weken voorbereid op koudere temperaturen, zodat niet weer de waterleidingen bevriezen. "Happiness is, planning a trip to somewhere new, with someone you love" Sami We willen ons heel graag onderdompelen in de Sami-cultuur. Ik heb altijd het gevoel dat ik daar thuis ben. Zou ik daar in een vorig leven geleefd hebben? Het lijkt me echt geweldig om een weekje mee te draaien in een Sami dorp of samen een traditionele Sami trommel te maken. Uiteraard met alle rituelen die daarbij komen kijken. Dus als iemand daar tips voor heeft dan hoor ik het graag. Wandelen Uiteraard staan er ook diverse wandelingen op het programma. De bekendste drie zijn de wandelingen naar: Trolltunga Kjeragbolten Preikestolen Naast deze drie bekende wandelingen willen we er uiteraard nog heel veel meer doen. Maar misschien ook andere activiteiten zoals raften, een zipline, kanoën etc. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Nu we alweer een ruime maand in Marokko zijn is het tijd om de beloofde nieuwe gadgets te bespreken. Mensen die ons al langer volgen weten hoe gek ik ben op gadgets. Dat had ik vroeger al in mijn 'slimme huis' en nu dus ook in onze 'slimme camper'. Gadgets In december vorig jaar werd ik benaderd door de firma E-trailer. Ik had er eerlijk gezegd nog nooit van gehoord en was dan ook wat terughoudend. Eigenlijk zijn we ook niet zo van de samenwerkingen, maar aangezien het om gadgets gaat was mijn interesse toch gewekt. Het bedrijf maakt precies die dingen die ik leuk en interessant vind. In deze blog deel ik onze ervaringen met de twee modules waar mijn meeste interesse naar uitgaan: de E-Pressure en de E-Level . "Dreams about the future are always filled with gadgets” De basis Over deze twee modules straks meer, want het begint allemaal met het plaatsten van een basismodule. Samen met vriend Onno heb ik hier, in december, een middag voor uitgetrokken. Het starterspakket plus sluit je eenmalig aan op de huishoudaccu van de camper. In dit pakket zitten gelijk al drie modules: E-level, E-Volt, E-Track and Trace. Bovendien kan je bij het plus pakket i.c.m. een abonnement alles ook op afstand uitlezen. Wij hebben het starterspakket plus bij alle andere electronica geplaatst, zodat hij mooi dicht bij de huishoudaccu zit. In de handleiding staat dat de module geplaatst moet worden met zo min mogelijk staal in de buurt. Iets wat natuurlijk wel lastig is in een bus. Uitbreidbaar Naast de drie functies die standaard al in het starterspakket zitten is het systeem uitbreidbaar met tal van handige, slimme modules. Al deze andere modules maken een draadloze bluetooth verbinding met de basismodule. Voor al deze overige modules geen gedoe met aanleggen van kabels e.d. dus super eenvoudig. E-Pressure Dan de E-Pressure . Met vier kleine ventieldopjes die je op de ventielen van je banden plaatst kan je via de app in één oogopslag zien wat je huidige bandenspanning is. Ik had de functionaliteit al wel eens gezien en vond dat al heel cool. Maar naast dat het heel cool is verkleint het de kans op een klapband enorm. Wanneer de druk in de band namelijk afneemt zal de temperatuur hoger worden. Zo hoog dat de kans op een klapband aanzienlijk is. Laat de E-Pressure nou net die twee zaken weergeven in de app. Voor meer foto's van de ventielen klik hier. Ook onder het rijden worden de waardes continu gemeten. Zodra de spanning te hoog of te laag is of de temperatuur van de banden wordt te hoog ontvang je direct een waarschuwing. Advertentie: De opbrengst gaat naar het bekostigen van deze website Installatie E-Presure Wat ik miste in de handleiding is instructie over de meegeleverde rubberringetjes. Zijn dit ook reserve onderdelen, net als de batterijen, of moeten die wel direct gebruikt worden? Na even prutsen zaten alle vier de ventielen op de banden en was de installatie op de app een fluitje van een cent. Wat fijn zou zijn is enige guidelines over de instellingen. Hoeveel onder en overdruk is oke en hoe moet je de waardes dus het beste instellen? Na installatie werkt alles direct en feilloos. E-level De E-level module hoef je dus niet separaat aan te schaffen, maar zit al standaard in de basismodule ingebouwd. Ook deze module vind ik echt een uitkomst. Tot nu toe zat ik nog altijd met een klein waterpasje te klooien die je dan een paar keer een kwartslag draait om te bepalen onder welk wiel er eventueel een oprijblok moet komen. Hoe fijn is het om ergens aan te komen, de app op te starten en zo langzaam een stukje naar voren of achter te rijden tot de bus aardig vlak staat. Wij gebruiken de oprijblokken niet heel vaak, maar willen in ieder geval wel altijd met ons hoofd omhoog slapen en niet naar beneden. Met deze tool is dat kinderspel. Ik word hier echt heel blij van. Voor meer foto's van de basismodule (plus) klik hier . Installatie E-Level Wanneer je de basis module hebt geplaatst heb je ook direct de E-level geplaatst die zit er immers standaard ingebouwd. Het kalibreren was echter een uitdaging. Je moet wat maten ingeven van de afstand tussen de wielen zowel in de breedte als de lengte. So far so good. Dan moet je nog even de voorkant van de bus 20cm optillen zodat het systeem weet wat de voorkant is. 20 CM!!!! Hoe doe je dat in hemelsnaam? Ik was toevallig bij de garage om de distributieriem te laten vervangen. Op de brug was het eenvoudig, maar hoe ik dat zonder brug had moeten doen? Bij navraag bij E-trailer blijkt hier een heel handig trucje voor te zijn die ik zelf had kunnen bedenken. Schroef de module nog niet helemaal vast en draai of kantel hem een klein stukje omhoog als de app vraagt de voorkant van de bus op te tillen. Conclusie Wat had ik graag eerder van het merk E-trailer gehoord. Tot nu toe had ik alle gadgets (tank- en temperatuur meters, gps enz.) zoveel mogelijk geïntegreerd in onze Victron Cerbo. Wat ook prima werkt, maar waar niet alles op aan te sluiten is. De besproken bandenspanning en de waterpas bijvoorbeeld lukt daarop niet. Alle gadgets en hulpmiddelen in één eigen Globus 2 app. Dat is toch super cool! Natuurlijk kosten de modules ook best wat geld en moet je de afweging maken of je het de uitgaven waard vindt. Zeker zolang het slechts om gadgets gaat. Later zal ik nog eens schrijven over andere modules die betrekking hebben op de beveiliging. Ik had het geld er in ieder geval voor over gehad, maar ben dan ook dol op dit soort gadgets. Module Prijs Starterspakket Plus (incl. E-level, E-Volt, E-Track and Trace en mogelijkheid uitlezen op afstand) € 390,- E-Level Onderdeel basismodule E-Pressure (€ 130,- per twee stuks) € 260,- Abonnement met internet verbinding voor het uitlezen op afstand € 100,- p.j. Verantwoording We hebben van E-trailer geen financiële vergoeding gekregen voor deze blog. Wel hebben we de besproken modules van E-trailer gekregen. Ze stellen geen eisen aan de inhoud van deze blog en we zijn dus geheel vrij om onze echte eigen objectieve ervaring te verwoorden. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Al waren we in het begin wat sceptisch over Marokko, we zijn inmiddels helemaal om. De westkust zullen we niet snel nogmaals bezoeken, maar de route die we de afgelopen week gereden hebben door het Anti-Atlasgebergte is werkelijk fantastisch. Naast de mooie dingen die we zien komen we ook veel mooie mensen tegen. De ene nog bijzonderder dan de ander. Grand Canyon Alles te wijten natuurlijk aan onze slechte voorbereiding, maar wist jij dat Marokko ook een heuse Grand Canyon heeft? Bij Tafraout rijden we naar de Aït Mansour Oase om vervolgens een uitdagende weg naar Grand Canyon viewpoint te nemen. Nadat we van het prachtige uitzicht hebben genoten rijden we verder. Al snel wordt de weg hier zo slecht dat we op een bepaald moment besluiten terug te keren. Een aantal km rijden we achteruit voor we op een plek komen waar we weer kunnen keren. Later leren we dat deze regio afgelopen september flink wateroverlast heeft gehad en dat daardoor veel wegen geheel of gedeeltelijk zijn weggevaagd. Dat kunnen we op veel plekken dus goed merken. Werkelijk prachtig Ook al zijn de wegen zo af en toe behoorlijk beschadigd en uitdagend we genieten echt met volle teugen van de omgeving. Het is onbeschrijfelijk mooi dus kijk maar naar de foto's en het filmpje. Ontmoetingen Een van de leuke dingen van reizen is dat je veel andere mensen ontmoet. Andere reizigers waarmee je ervaringen kunt uitwisselen of lokale mensen die een inkijkje geven van hun alledaagse leven. Zo is het bezoeken van een lokale markt ( souk ) een hele belevenis en komen lokale mensen op de camperplaats langs 'de deur' om van alles en nog wat te verkopen. Zo konden we op een camperplaats onze bus laten beschilderen of de was buiten zetten of gewoon een brood kopen bij een 'fietsbakker'. Wim en Liesbeth Op de camping in Tata komen we Wim en Liesbeth Wessels tegen. Op het eerste gezicht gewoon een reizend stel zoals zo velen. Ze blijken al vele malen in Marokko geweest te zijn en weten alle mooie plekken op de kaart aan te wijzen. Ook welke wegen er momenteel wel en niet begaanbaar zijn. "Hé, jou ken ik nog nergens van!" Brillen Wim en Liesbeth hebben echter naast dat ze 'gewoon' op vakantie zijn een missie. Ze verzamelen in Nederland namelijk brillen. Brillen van uiteenlopende sterktes. Deze kijken ze geheel na, vervangen schroefjes en maken ze minutieus schoon. Met maar liefst 600 brillen reizen ze vervolgens, in hun kleine autootje, af naar Marokko. Vervolgens zorgen ze er hoogstpersoonlijk voor dat de brillen hier goed terechtkomen. Ze zijn beide geen opticien dus het is net zo lang uitproberen tot er een grote brede glimlach op het gezicht van de nieuwe eigenaar komt. Ze houden op hun website precies bij hoeveel brillen waar zijn uitgereikt. Dus hierbij een oproep: heb je nog ongebruikte, goede brillen liggen zorg dan dat ze bij Wim en Liesbeth terechtkomen. Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Route omgegooid Naast dat ik onder de indruk ben van de missie van Wim en Liesbeth maak ik ook dankbaar gebruik van hun Marokko kennis. Ze weten exact wat de mooie gebieden zijn. Ik vertel hen waar onze interesses liggen en zo ontstaat er een geheel nieuwe route. Nu alleen Kelly nog even informeren dat we er iets langer over gaan doen. Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .

Onze tweede reisperiode (jan t/m apr) is nog niet voorbij, maar inmiddels hebben we Marokko al wel verlaten. Dat lijkt ons een goed moment om terug te kijken en onze ervaringen over dit bijzondere land met onze Globus 2 met jullie te delen. Wat vonden we helemaal geweldig en wat vonden we niets. En welke tips kunnen we meegeven? Algemeen Om maar gelijk met de conclusie te beginnen: Marokko is een echt camperland. Je ziet er nauwelijks caravans of tenten o.i.d. Voor een campereis is het echt ideaal. De wegen zijn doorgaans heel goed en er zijn heel veel campings waar je voor tussen de € 5,- en € 10,- kunt overnachten. Verwacht dan niet teveel luxe. Het ziet er vaak wat verpauperd uit en warm water is niet altijd standaard. Van te voren hadden wij gehoord dat je in Marokko echt altijd op een camping moet staan i.v.m. veiligheid. Wij hebben echter diverse keren 'wild gekampeerd' en dat is ons steeds prima bevallen. We hebben ons nergens onveilig gevoeld, terwijl we dat in grote steden in bijvoorbeeld Spanje soms wel voelen. Route De meeste aanbieders van camperreizen zoals de NKC , Endless on Wheels of ANWB maken allemaal ongeveer hetzelfde rondje. En dat is ook een prima beslissing. Je komt langs alle belangrijke bezienswaardigheden en doorkruist prachtige gebieden. Wij zouden het rondje altijd tegen de klok in doen, omdat de omgeving dan steeds mooier wordt. Ook zouden wij een volgende keer de westkust overslaan. Wij zijn geen watersporters en de natuur is in de berggebieden nu eenmaal veel mooier. De periode januari/februari is ons uitstekend bevallen. Ook al was het vaak maar tussen de 17 en 20 graden. Zodra de zon er door komt is de gevoelstemperatuur gelijk een stuk hoger. In de Hoge Atlas zijn we een aantal keren van de standaard routes afgeweken. Dat heeft ons een aantal mooie, maar ook zeer uitdagende wegen opgeleverd zoals het rijden in de sneeuw en modderige wegen met diepe afgronden. Wennen Onze ervaring is ook dat je echt even de tijd moet nemen om te wennen aan de cultuur. Zodra je het land binnenkomt lijkt alles wel anders te zijn. Niet alleen de Arabische teksten op de verkeersborden, maar ook de enorme hopen plastic (m.n. in het noorden en bij de grote steden) die er liggen langs de weg. Daarnaast de chaos, er lijken geen verkeersregels te zijn. Iedereen loopt en rijdt kriskras door elkaar en als je daar eenmaal aan gewend bent werkt dat verrassend goed. De ezels die hier nog volop worden ingezet als werkdier, de kleding die de mensen dragen, de winkels etc. Alles is zo anders dan wij gewend zijn. Praktische zaken Een aantal praktische zaken die misschien handig zijn om te weten voor je jouw Marokko reis begint; Bij bijna elke stad kom je een politiepost tegen. Deze heel rustig benaderen en echt wachten tot je het seintje krijgt dat je door mag rijden. We hebben, als buitenlanders, nog nooit hoeven te stoppen. Houd je aan de snelheid! Er wordt veel gecontroleerd op snelheid m.n. in het noorden van Marokko. En ze staan vaak op 60km wegen waar je net een berg af komt rijden. Ondanks dat we er zo bewust op gelet hebben, hebben we helaas toch twee bekeuringen gekregen die contant afgerekend moesten worden. Voor 150 MAD (€15,-) mag je weer doorrijden en krijg je ook nog de excuses van de beambte in functie dat ze het zo vervelend vinden. Over geld gesproken. Ondanks dat de dirham (MAD) rekenkoers zo simpel is (10 MAD is €1,- ), konden we er maar niet aan wennen en is een vergissing zo gemaakt. Is iets nu juist heel duur of juist goedkoop. Daar komt bij dat alles contant afgerekend moet worden ook de diesel (€ 1,16)! Een nachtje op de camping betaal je dus met een briefje van 100MAD. " Happiness is only real when shared." Op de markt (souk) kan je heel voordelig groente halen. Je hebt een hele tas vol voor slecht een paar euro. Ook brood is overal te koop en kost ongeveer € 0,20. Er zijn overal kleine supermarktjes waar je de meeste andere boodschappen kunt halen. In de grotere plaatsen zijn er soms supermarktketens zoals Marjane of Carrefour. Wij hebben daar met name steeds vlees gekocht. Deze supermarkten zijn echter enorm duur en betaal je meer dan in Nederland. Omdat wij uit de kraan in de camper drinken hadden we besloten de watertank van Globus 2 steeds te vullen met 5L vaten die je hier overal kan kopen. De mensen zijn zo enorm vriendelijk en behulpzaam dat valt gewoon echt op. Het heeft ons beeld over Marokkanen echt positief bijgesteld. Mensen die actief naar je toekomen daar moet je van weten dat ze iets van je willen. Ze willen je iets verkopen of de weg wijzen, maar vragen daar achteraf dan wel geld voor. Ze kunnen behoorlijk standvastig zijn en regelmatig heb je het gevoel lastig van ze af te komen. Vriendelijk blijven lachen en heel duidelijk aangeven dat je geen interesse hebt werkt het beste. Als we iets moeten noemen wat echt een minpunt is van Marokko dan zijn dat deze 'verkopers'. WIj hebben goede ervaringen met de internetdekking van Inwi. Voor €20,- hadden we onbeperkt internet voor een maand. Met de hotspot van je telefoon hadden we aan één simkaartje genoeg. Let op: wanneer je van de boot afkomt kan je daar dezelfde simkaart kopen, maar betaal je de hoofdprijs van € 50,- Advertentie: Klik op deze banner en koop vervolgens iets bij bol.com Een klein % van de aankoop gaat naar het bekostigen van deze website. Armoede In veel gebieden (buiten de grote steden) hebben de mensen het, naar onze maatstaven, echt wel een stuk armer dan wij. Ze wonen soms in lemen huisjes zonder meubels of welke luxe dan ook. Ook deze mensen hebben we als zeer gastvrij ervaren en voor je het weet word je uitgenodigd voor een kopje thee. Kinderen hebben geleerd dat als ze een camper zien dat daar iets te halen valt. Ook wij hadden ballonnen, stiften en snoepjes meegenomen. Als je eenmaal wat gegeven hebt volgt er vaak geen dankjewel maar een vraag om meer. Ook gaat het als een lopend vuurtje door het dorp en binnen no-time staat er een hele groep kinderen om je bus. Als je niets geeft kunnen deze kinderen best vervelend worden. Van schelden, een middelvinger tot en met het gooien van steentjes. Wij zijn daarom helemaal gestopt met het geven van spulletjes aan kinderen. We willen niet meedoen met de conditionering camper = cadeautje. Veel dankbaarder is het als je bij iemand op de thee uitgenodigd wordt een pakje stiften achterlaat aan de kinderen in het gezin. Of doneer aan een plaatselijke school een zak met potloden. Kleding Zeker voor vrouwen kan dit een ding zijn. De lokale bevolking draagt geen korte broeken en zeker op het platteland dragen veel vrouwen een hijab. In de grote toeristische steden zie je veel toeristen wel korte broeken en mouwen dragen. Ondanks dat we van mening zijn dat wij te gast zijn en ons dus mogen aanpassen aan de plaatselijke gewoonten hebben we ook regelmatig korte kleding gedragen en zijn hier nooit op aangekeken. Video's Tijdens onze route door Marokko hebben we bijna elke week een video gepubliceerd. Hieronder staan de zeven video's op volgorde van de route, een linkje naar de bijhorende blog en wat negatieve en positieve punten over de regio. Blog week 1  en week 2 - veel plastic langs de wegen - erg wennen aan nieuwe omgeving - natuur niet spectaculair - veel rondhangende mensen + Hassan II moskee in Casablanca + ideaal voor watersport liefhebbers + bezoek kustplaats Essaouira Blog week 3 wegen slecht door noodweer in 2024+ hier begint de natuurpracht+ viewpoint Ait Mansour Canyon Blog week 4 + hoogtepunt van de reis!?+ koop een tagelmust, fijner dan je denkt+ boek een overnachting in de woestijn, onze voorkeur: vanuit M'Hamid (+/- €150,- p.p.) Blog week 5 - op google niet duidelijk welke wegen verhard zijn en welke niet. Opletten dus!+ echt prachtige natuur+ Todgha- en Dadeskloof+ Aïd-Ben-Haddou Blog week 6 Marrakesh bezoek aan Djemaa el-Fna plein:- verkopers waar je lastig vanaf komt+ zeer veel leuke souks + watervallen Ouzoud+ rijden door de sneeuw Blog week 7 + weer prachtige natuur!+ volop apen bij Azrou+ liefdesmeren Isli en Tislit Blog week 8 - oost Marokko wat eentoniger qua natuur- ook in Fez weer aanhoudende verkopers+ Fez zeer leuke medina en vergeet de leerlooierij niet. + noord/oost Marokko nauwelijks toeristen+ weer groen na al dat zand :-)+ Chefchaouen (blauwe stad) superleuk Conclusie We kunnen kort zijn, Marokko met de camper: DOEN! Gun jezelf aan het begin de tijd om alle indrukken op je in te laten werken, je kunt je er thuis niet op voorbereiden. Het is een groot land, dus trek er veel tijd voor uit. Al waren wij na twee maanden echt verzadigd. Hieronder nog een kort lijstje met minder bekende juweeltjes. Heb je vragen stel ze gerust hieronder in een reactie. Verborgen juweeltjes Grand canyon view point, hier La grotte Akhiam, hier Liefdesmeren Isli en Tislit, hier Rozen vallei, hier Jafaar canyon, hier Weg N12 en R704, hier Weg N23, R307 en N210, hier Weg R302 van Azilal naar Agouti, hier Vul je e-mailadres onderaan deze pagina in en je ontvangt, maximaal 1x per week, een mailtje wanneer we een nieuwe blog plaatsen. Wil je ons financieel steunen zodat we deze website online kunnen houden doneer dan een bedrag via deze link .